Raport „Bariery w biznesie 2025” przygotowany przez Grant Thornton przynosi ważną, choć niepokojącą diagnozę: Polska znalazła się na 3. miejscu od końca wśród 32 największych gospodarek świata pod względem barier utrudniających prowadzenie działalności gospodarczej.
58% średnich i dużych firm w Polsce uznaje, że bariery te „istotnie” lub „bardzo silnie” hamują ich rozwój - przy średniej europejskiej i globalnej wynoszącej 45%.
Największe bariery wskazywane przez polskie firmy
1. Koszty pracy - 81% firm (1. miejsce)
Koszty pracy to całkowite wydatki firm na wynagrodzenia, składki i inne zobowiązania wobec pracowników. W 2024 roku płaca minimalna wzrosła aż dwukrotnie, co znacząco obciążyło budżety przedsiębiorstw. Polskie firmy najczęściej spośród 32 badanych krajów wskazują tę barierę - wyprzedzając Koreę Południową (73%) i Singapur (69%).
2. Ceny energii - 74% (1. miejsce)
Koszty energii obejmują wydatki na prąd, gaz i inne media energetyczne, które znacząco wpływają na rentowność działalności. Mimo działań osłonowych i taryf maksymalnych, firmy w Polsce nadal boleśnie odczuwają wzrost kosztów. Polska zajmuje 1. miejsce, wyprzedzając Indie (71%) i Nigerię (68%).
3. Niepewność ekonomiczna - 69% (4. miejsce)
Niepewność ekonomiczna to obawa o przyszłość gospodarki - m.in. w związku z inflacją, sytuacją geopolityczną, czy decyzjami banków centralnych. Polskie firmy zwracają uwagę, że trudność w planowaniu inwestycji i rozwoju znacząco wpływa na ich decyzje strategiczne. Polska jest tu na 4. miejscu - za Egiptem (72%), Indiami (71%) i Singapurem (71%).
4. Biurokracja - 56% (7. miejsce)
Biurokracja to nadmiar regulacji, wymogów prawnych i częste zmiany przepisów, które zwiększają czas i koszty prowadzenia działalności. W 2024 roku w Polsce zmieniło się aż 718 przepisów dla firm - przy jedynie 48 uchylonych. Polska zajmuje 7. miejsce globalnie, a wyżej są m.in. Włochy (72%) i Indie (64%).
5. Brak wykwalifikowanych pracowników - 51% (12. miejsce)
Ta bariera oznacza trudność w znalezieniu pracowników posiadających odpowiednie kompetencje i doświadczenie. Mimo dobrej sytuacji demograficznej i rosnącej liczby absolwentów, wiele firm w Polsce zmaga się z niedoborem specjalistów. Polska znajduje się na 12. pozycji - najwyższe wskaźniki mają Singapur (72%) i Indie (71%).
6. Brak zamówień - 50% (6. miejsce)
Brak zamówień to niedobór klientów, popytu i kontraktów - bez których firma nie może generować przychodów. Polskie firmy coraz częściej wskazują tę barierę - w 2022 r. mówiło o niej 32%, a dziś już połowa respondentów. Polska jest na 6. miejscu, za Singapurem (66%) i Indiami (65%).
7. Dostęp do finansowania - 28% (26. miejsce)
Ta bariera odnosi się do możliwości uzyskania kredytów, pożyczek lub inwestycji potrzebnych do rozwoju biznesu. W Polsce jest to obecnie najmniej uciążliwy czynnik - dzięki stabilizacji stóp procentowych i dostępowi do środków unijnych. Polska zajmuje 26. miejsce, podczas gdy największe trudności mają firmy w Singapurze (67%) i Indiach (63%).
Eksperci: czas na odważne zmiany
„Gdyby tylko dać naszym przedsiębiorcom przeciętne warunki globalne, Polska mogłaby przeżywać nieustający cud gospodarczy” - komentuje dr Marcin Mrowiec, główny ekonomista Grant Thornton.
W jego ocenie konieczne są systemowe reformy w obszarach: podatków, regulacji i sądownictwa. Bez nich możemy utknąć w spirali niskich inwestycji, wysokich kosztów i rosnącego zadłużenia publicznego.
Przełamywanie barier jako strategia rozwoju
„Funkcjonujemy dziś w rzeczywistości VUCA i BANI - dynamicznej, nieprzewidywalnej, złożonej i trudnej do zrozumienia. Przedsiębiorcy, którzy potrafią się elastycznie dostosować i inwestują w innowacje, mogą nie tylko przetrwać, ale i zyskać przewagę konkurencyjną” - podkreśla Małgorzata Kuik, Partner Business Consulting w Grant Thornton.
Co możesz zrobić w swojej firmie?
W obliczu barier hamujących rozwój polskich przedsiębiorstw, proaktywne podejście może nie tylko pomóc przetrwać trudny okres, ale również uzyskać przewagę konkurencyjną. Oto kompleksowe strategie, które warto rozważyć:
Automatyzacja i digitalizacja procesów
- Audyt procesów operacyjnych - zidentyfikuj obszary, gdzie automatyzacja przyniesie największe korzyści
- Wdrożenie systemów klasy ERP/CRM - zintegruj wszystkie procesy biznesowe w jednym środowisku
- Automatyzacja rutynowych zadań - wykorzystaj RPA (Robotic Process Automation) do przejęcia powtarzalnych czynności
- Cyfrowe obieg dokumentów - wyeliminuj papier i przyspiesz przepływ informacji
- Analityka danych - wykorzystuj dane do podejmowania lepszych decyzji biznesowych
Optymalizacja kosztów zatrudnienia i energii
- Elastyczne formy zatrudnienia - rozważ pracę zdalną, hybrydową i kontrakty B2B
- Audyt energetyczny - zidentyfikuj główne źródła zużycia energii
- Inwestycje w OZE - rozważ fotowoltaikę, pompy ciepła i inne odnawialne źródła energii
- Modernizacja infrastruktury - wymień przestarzałe, energochłonne urządzenia
- Edukacja pracowników - wprowadź kulturę oszczędzania energii
- Negocjacja umów z dostawcami - szukaj lepszych warunków i taryf
Wdrożenie strategii elastycznego zarządzania
- Zarządzanie projektowe - stosuj metodyki Agile i Scrum do szybkiego reagowania na zmiany
- Dywersyfikacja dostawców i odbiorców - zmniejsz ryzyko uzależnienia od pojedynczych podmiotów
- Scenariuszowe planowanie finansowe - przygotuj warianty działań na różne sytuacje rynkowe
- Kultura innowacji - zachęcaj pracowników do proponowania ulepszeń i nowych rozwiązań
- Regularne przeglądy strategii - weryfikuj założenia biznesowe co najmniej kwartalnie
Szukanie nowych modeli sprzedaży i rynków zbytu
- Ekspansja zagraniczna - wykorzystaj programy wsparcia eksportu
- Dywersyfikacja oferty - poszukaj nowych zastosowań dla swoich produktów i usług
- Partnerstwa strategiczne - łącz siły z komplementarnymi biznesami
- Bezpośredni dostęp do konsumenta - eliminuj pośredników tam, gdzie to możliwe
- Modele subskrypcyjne - zapewnij stabilny, przewidywalny przychód
- Omnikanałowość - zapewnij spójne doświadczenie klienta we wszystkich punktach kontaktu
Stały monitoring zmian legislacyjnych
- Współpraca z kancelariami prawnymi - zapewnij sobie dostęp do aktualnej wiedzy prawnej
- Udział w stowarzyszeniach branżowych - bądź na bieżąco z inicjatywami legislacyjnymi
- Szkolenia compliance - zadbaj o zgodność z obowiązującymi przepisami
- Systemy wczesnego ostrzegania - wdróż narzędzia informujące o nadchodzących zmianach
- Ubezpieczenie od ryzyka prawnego - zabezpiecz się przed nieoczekiwanymi zmianami w prawie
Pozyskiwanie nowych klientów B2B - skuteczny prospecting
W kontekście wskazywanej przez polskie firmy bariery "braku zamówień" (50% respondentów), efektywne pozyskiwanie klientów B2B staje się kluczowym elementem strategii biznesowej:
- Precyzyjne określenie ICP (Ideal Customer Profile) - zdefiniuj dokładnie, jakie firmy są optymalnymi klientami dla Twojej oferty
- Segmentacja rynku - podziel potencjalnych klientów na grupy według branży, wielkości, lokalizacji i potrzeb
- Wielokanałowy outreach - łącz zimne maile, LinkedIn, networking, rozmowy telefoniczne i wydarzenia branżowe
- Tworzenie wartościowego contentu - buduj autorytet przez edukowanie rynku
- Account-Based Marketing (ABM) - twórz spersonalizowane kampanie dla kluczowych potencjalnych klientów
- Programy rekomendacji - zachęcaj obecnych klientów do polecania Twoich usług
- Analiza konkurencji - identyfikuj firmy gotowe na zmianę dostawcy
Wykorzystanie profesjonalnych baz danych firm
W dobie cyfryzacji, dostęp do aktualnych i kompleksowych baz danych przedsiębiorstw może znacząco zwiększyć efektywność działań prospectingowych. Warto rozważyć skorzystanie z profesjonalnych baz firm, które oferują:
- Zaawansowane filtrowanie - precyzyjny dobór potencjalnych klientów według licznych kryteriów
- Aktualne dane kontaktowe - dostęp do zweryfikowanych numerów telefonów i adresów email decydentów
- Informacje finansowe - wgląd w kondycję finansową potencjalnych partnerów biznesowych
Korzystając z profesjonalnych baz danych firm dostępnych w naszym serwisie, możesz znacząco zwiększyć efektywność działań sprzedażowych, oszczędzając czas na ręcznym poszukiwaniu i weryfikacji potencjalnych klientów. Nasze bazy są regularnie aktualizowane i zawierają szczegółowe informacje o polskich przedsiębiorstwach z różnych branż, co pozwala na precyzyjne targetowanie firm, które najlepiej pasują do profilu Twojego idealnego klienta.
Inwestycje w rozwój pracowników
- Programy szkoleniowe - podnoszenie kwalifikacji w obszarach kluczowych dla firmy
- Mentoring i coaching - wsparcie rozwoju liderów i talentów
- Cross-skilling - zwiększanie wszechstronności zespołu
- Wellbeing i work-life balance - dbałość o dobrostan pracowników
- Programy retencyjne - zatrzymywanie najlepszych specjalistów
Dywersyfikacja źródeł finansowania
- Fundusze unijne - wykorzystaj dostępne programy wsparcia
- Inwestorzy branżowi - szukaj partnerów znających specyfikę Twojego sektora
- Crowdfunding - testuj rynek i pozyskuj kapitał jednocześnie
- Leasing i wynajem zamiast zakupu - zwiększaj elastyczność finansową
- Factoring - poprawiaj płynność przy rosnącej sprzedaży
Wdrożenie powyższych strategii wymaga systematycznego podejścia i często zewnętrznego wsparcia. Jednak firmy, które potrafią przekuć bariery w szanse rozwojowe, zyskują znaczącą przewagę konkurencyjną na wymagającym polskim rynku.
Podsumowanie
Raport Grant Thornton to nie tylko diagnoza. To sygnał ostrzegawczy i zarazem apel do rządzących o tworzenie lepszego otoczenia regulacyjnego i inwestycyjnego. Polska gospodarka ma ogromny potencjał - ale musi mieć również realne wsparcie, a nie kolejne przeszkody.
